? شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَ بَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَ مَنْ کَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَ لَا یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَ لِتُکْمِلُوا الْعِدَّةَ وَ لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاکُمْ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُون
? سوره بقره,آیه 185
ویژگی ماه مبارک رمضان: ماه مبارک رمضان ماهی است که "قرآن" در آن ماه نازل شده است
ویژگی کتاب قرآن: " کتاب قرآن " راهنما و هدایت کننده مردم است و دارای دلایل روشن برای هدایت بوده و وسیله تشخیص حق از باطل است.
احکام ماه مبارک رمضان: هرکس هلال ماه رمضان را مشاهده کرد و در وطن خود بود باید روزه بگیرد و هر کس در ماه مبارک رمضان مریض یا مسافر باشد و نتواند روزه بگیرد بجای آن در روزهای دیگری غیر از ماه رمضان باید قضای آن روزه ها را بگیرد.
خداوند برای شما آسانی میخواهد و هرگز برای شما سختی نمیخواهد و خداوند میخواهد با گرفتن قضای روزه, سی روز ماه رمضان را کامل کنید. بنابراین وظیفه شما بندگان این است که بخاطر هدایتهایی که خداوند نموده, خداوند را بزرگ بدارید و نسبت به او شکرگزار باشید.
منبع : آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن کریم/ تألیف مهدی محمودیان
حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَ الصَّلَاةِ الْوُسْطَىٰ وَ قُومُوا لِلَّهِ قَانِتِینَ
ای مومنین از نمازهای پنجگانه و مخصوصا نماز ظهر (که در وسط روز و لابلای کارهای روزمره قرار گرفته غفلت نکنید و به خوبی مراعات و) محافظت کنید (و نمازها را در اول وقت و با آداب مخصوص به جای آورید و همانطور که همه عالم هستی با خضوع و خشوع در اطاعت خدا هستند) شما هم مطیعانه برای خدا به نماز بایستید.(بقره /آیه 238)
شأن نزول:
جمعی از منافقان گرمی هوا را بهانه برای ایجاد تفرقه در صفوف مسلمین قرار داده بودند و در نماز جماعت شرکت نمیکردند، و به دنبال آنها بعضی از مؤمنین نیز از شرکت در جمات خودداری کرده بودند، پیغمبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله از این جهت ناراحت بود حتی آنها را تهدید به مجازات شدید کرد، لذا در حدیثی نقل شده که پیامبر در گرمای فوق العاده نیمروز تابستان نماز (ظهر) را با جماعت میگذارد و این نماز برای اصحاب و یاران سختترین نماز بود، بطوری که پشت سر پیامبر صلّی اللّه علیه و آله یک صف یا دو صف بیشتر نبود، در اینجا فرمود: من تصمیم گرفتهام خانه کسانی که در نماز ما شرکت نمیکنند بسوزانم، آیه نازل شد و اهمیت نماز ظهر را (با جماعت) تأکید کرد.
تفسیر:
اهمیت نماز، مخصوصا نماز وسطی: از آنجا که نماز مؤثرترین رابطه انسان با خداست، در آیات قرآن تأکید فراوانی روی آن شده، از جمله در آیه مورد بحث میفرماید: «در انجام همه نمازها مخصوصا نماز وسطی، مداومت کنید و در حفظ آن کوشا باشید»
مبادا گرما و سرما گرفتاریهای دنیا و پرداختن به مال و همسر و فرزند، شما را از این امر مهم باز دارد. منظور از «صلاة وسطی» (نماز میانه) همان نماز ظهر است.
تأکید روی این نماز بخاطر این بوده که بر اثر گرمی هوای نیمروز تابستان، یا گرفتاریهای شدید کسب و کار نسبت به آن کمتر اهمیت میدادند.
♦ تفسیر نمونه, ج1
إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِیَ وَ إِنْ تُخْفُوهَا وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَ یُکَفِّرُ عَنْکُمْ مِنْ سَیِّئَاتِکُمْ وَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ ﴿بقره/ آیه271﴾
✅ فایده صدقه پنهانی و علنی
ای مومنین صدقهها و انفاقهایی که شما در راه خدا میدهید، چه صدقه واجب باشد مانند پرداخت خمس و زکات و چه صدقه مستحبی مانند کمک به فقیران و نیازمندان اگر به صورت علنی و آشکار انفاق کنید کاری نیکوست و فایدههایی نیز دارد؛ که اولا نوعی دعوت علنی و تشویق مردم به انفاق است و ثانیا فقیران نیز میبینند که بین آنها و ثروتمندان احساس همدردی وجود دارد و اگر صدقهها را به صورت پنهانی به فقیران آبرومند بدهید اولا آبروی فقیران در جامعه، محفوظ میماند و احساس ذلت و خواری نمیکنند ؛ ثانیا صدقه پنهانی آدمی را از ریا و منت و تحقیر کردن فقیر دور میکند؛ فایده سوم اینکه خداوند به سبب این عمل بعضی از گناهان را میپوشاند و میبخشد، و خداوند از آنچه انجام میدهید باخبر است.
منبع : آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن کریم/ تألیف مهدی محمودیان
? ممنوعیت روابط دوستانه با بیگانگان و دشمنان فتنهگر
عدم اعتماد به دشمن‼
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِّن دُونِکُمْ لَا یَأْلُونَکُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَاءُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ وَ مَا تُخْفِی صُدُورُهُمْ أَکْبَرُ ۚ قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الْآیَاتِ ۖ إِن کُنتُمْ تَعْقِلُونَ (آل عمران/ آیه 118)
ای مومنان! بیگانگان را همراز و محرم اسرار خود انتخاب نکنید، زیرا آنها از هیچ گونه شر و فساد و توطئه و فتنهگری علیه شما کوتاهی نمیکنند. آنها با تمام کینه و عداوت آرزو میکنند؛ شما همیشه در رنج و زحمت و سختی باشید و میخواهند در اهداف والای خود، ناکام بمانید زیرا هیچ گاه خیر شما را نمیخواهند. پس شما جامعه ایمانی و امت اسلامی نیز بدون " تساهل و تماسح " ، هوشیارانه با آنها برخورد کنید و فریب اظهار دوستی و ایجاد روابط و سازش با آنها را نخورید. همانا دشمنی آنها در گفتار و سخنان و لحن کینهتوزانه ایشان پیداست. البته آنچه از نقشهها و توطئههای شوم و زشت در دل پنهان دارند، از آن اظهار دشمنی، شدیدتر و مهمتر است. به راستی که ما آیات و راههای پیشگیری از شر آنها را، که همان اعتماد نکردن و عدم تساهل و تماسح است برای شما بیان کردیم اگر اندیشه کنید و عقل خود را به کار ببندید و هوشیار باشید.
منبع : آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن کریم/ تألیف مهدی محمودیان
« صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَ نَحْنُ لَهُ عَابِدُونَ » (بقره/ آیه 138) ترجمه: رنگ الهی (توحیدی بگیرید) و چه رنگی از رنگ الهی خوش رنگتر است؟ و ما پرستندگان اوییم.
خداوند در این آیه به همه فرمان میدهد که بکوشند «رنگ خدایی» را که بهترین رنگهاست بپذیرند و به این ترتیب رنگهای نژادی و قبیلگی و سایر رنگهای تفرقهانگیز مادی را از میان بردارند. حدیثی که از امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه نقل شده که: مقصود از «صبغة الله» آیین پاک اسلام است، نیز همین حقیقت را بازگو میکند. مفسران میگویند: در میان مسحیان معمول بود که فرزندان خود را غسل تعمید میدادند و گاهی ادویه مخصوص زرد رنگی به آب اضافه میکردند و میگفتند این غسل مخصوصا با این رنگ خاص باعث تطهیر نوزاد از گناه ذاتی که از آدم به ارث برده میشود. قرآن بر این منطق بیاساس خط بطلان میکشد و میگوید بهتر این است که به جای رنگ ظاهر و رنگ ماده رنگ حقیقت و خدایی بپذیرند تا روح و جان از هر آلودگی پاک شود نه این رنگهای خرافی و موهوم. راستی چه تعبیر زیباییست ، اگر مردم رنگ خدایی بپذیرند یعنی رنگ وحدت و عظمت و پاکی و پرهیزگاری ، رنگ «بیرنگی» و عدالت و مساوات و برابری و برادری، آنگاه میتوانند در سایه آن همهی نزاعها و کشمکشها که بر اثر «اسیر رنگ شدنها» بوجود میآید از میان بردارند .
منبع: تفسیر نمونه، ج1